Terug naar overzicht

Zeven unieke tips voor een reis door de Valle d’Itria in Puglia

De Valle d’Itria is niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk het hart van Puglia. Hier vind je namelijk de iconische trulli, eeuwenoude olijfbomen en witgeschilderde steden. Deze streek is niet zonder reden populair: je ervaart hier tradities, authentieke cultuur en natuurlijke schoonheid. Wij maakten een reis door de Valle d’Itria en delen zeven ervaringen met je die je dichter bij het hart van Puglia brengen.

Antiek shoppen in Cisternino

Hoewel menig vakantieganger naar de regio reist voor de stranden, traditionele keuken en goede wijnen, kun je in Valle d’Itria ook leuk shoppen. Je moet wel je verwachtingen bijstellen; bekende ketens zul je hier niet vinden. In plaats daarvan krijg je iets beters. In Cisternino, een stad nabij Ostuni, vind je Le Icone. Deze winkel biedt een unieke selectie van vintage en antieke items. Eigenaren Nicolò en Aleksandra reizen door Italië om bijzondere objecten te vinden. Van stoere houten tafels tot eeuwenoud keramiek: de liefhebber van landelijke interieurs kan hier zijn hart ophalen. Via San Quirico 19, Cisternino.

Bezoek je de stad op de derde zon dag van de maand? Dan heb je extra geluk: net buiten het historische centrum vindt een antiekmarkt plaats. Hier liggen unieke vondsten verborgen, van oude gebruiksvoorwerpen en handgeweven linnen tot traditioneel keramiek en antieke meubels. Geweldige souvenirs om mee naar huis te nemen en een leuke manier om de regionale geschiedenis te ontdekken. Spot je een beige pot met twee kleine handvatten? En zie je die al in volle glorie op je aanrecht staan te pronken? Leuk om te weten dat dit vroeger werd gebruikt als toilet! Palazzetto dello Sport

Naast de historische parels en smalle straatjes, witgekalkte huisjes en de sfeer die de geschiedenis van de regio ademt, heeft Cisternino ook culinaire schatten. Geniet van de bombette (gegrild varkensvlees gevuld met kaas, gehakt of ham) en de lokale pasticciotto-cake bij banketbakkerij Vignola. historyvignola.com

Grottaglie: het keramiekdorp

De kans is groot dat je het keramiek uit Puglia weleens voorbij hebt zien komen. Het schizzato-servies met gespetterde verf bijvoorbeeld of de witte borden met de klassieke fiori op de rand. Het merendeel van het keramiek uit Puglia komt uit Grottaglie. In dit dorp, onderaan de Valle d’Itria, wordt al eeuwenlang keramiek gemaakt dankzij de overvloed aan rode klei. Nu vind je er talloze ateliers van verschillende kunstenaars die hun eigen interpretatie van deze eeuwenoude kunst delen. Een naam die je op elke straathoek tegenkomt, is Fasano. Deze familie zet al achttien generaties lang de kunst van hun grootouders voort. De meesterkeramist, Nicola Fasano, had vijf broers en één zus die allemaal hun eigen ateliers openden en de kunst doorgaven aan hun kinderen. Zo ook Franco Fasano, die het ambacht van zijn vader heeft geleerd. Hij runt nu samen met zijn gezin een van de grootste ateliers van het dorp. De winkel voelt als een museum, met een combinatie van klassieke designs en moderne interpretaties. We treffen Franco met zijn vrouw Filomena in de winkel, waar hij iedere klant met evenveel aandacht vertelt over zijn werk en helpt met het uitzoeken van het mooiste souvenir. Liever een compleet servies? Dat kun je bij Nicola Fasano zelfs helemaal naar smaak laten ontwerpen. Via Francesco Crispi 6, Grottaglie

Een ander atelier dat het bezoeken waard is, is dat van Antonio Fasano, ook familielid van de keramiekdynastie. Hier galmt de muziek door de winkel en staan de houten planken aan de oude stenen muur vol met opvallende creaties. Ook Antonio’s werkplaats is een familiebedrijf. Hij werkt samen met zijn 64-jarige verstandelijk beperkte broer Ciro. Antonio nam hem mee naar het atelier om hem te laten spelen met klei, maar Ciro liet al snel zien dat hij een plek verdiende tussen de andere kunstenaars. Zijn creaties, versierd met abstracte gezichten, geschilderd met dikke penseelstreken, zijn nu het visitekaartje van het atelier. Via Caravaggio 7, Grottaglie

Eeuwenoude olijfbomen

De traditionele olijfolieproductie vormt al eeuwenlang het kloppende hart van de Valle d’Itria. De uitgestrekte olijfgaarden, die het landschap van de streek domineren, zijn niet alleen een symbool van Puglia’s landbouwtradities, maar ook de bron van een van de meest gewaardeerde producten van het land. Ongeveer veertig procent van alle Italiaanse extra vergine olijfolie wordt in Puglia gemaakt. In de Valle d’Itria vind je de meeste ulivi secolari – olijfbomen die vaak honderden en soms zelfs meer dan duizend jaar oud zijn.

Een van de beste plekken om deze indrukwekkende bomen te bewonderen, is bij Masseria Bracanti, een historische boerderij omringd door een van de mooiste verzamelingen ulivi secolari in de regio. Voor € 14 kun je hier een tour boeken om de eeuwenoude bomen van dichtbij te bekijken en hun olijfolie te proeven. De trots van de familie Rodio, die deze masseria al zes generaties runt, is zonder twijfel Il Grande Vecchio. Deze olijfboom is meer dan drieduizend jaar oud en is ondertussen schuin gegroeid. De familie heeft hem met stenen ondersteund en hoewel ze dat uit noodzaak hebben gedaan, laat het op symbolische wijze zien hoe diepgeworteld de waardering voor deze bomen is. “Olijfbomen zijn echte strijders, ze vechten voor het leven tot ze echt niet meer kunnen”, zegt eigenaar Corrado Rodio. Toen de ulivi secolari nog jong waren werden ze al gebruikt om olijfolie te maken.

Het bewijs vinden we onder de masseria, waar een trappeto, een traditionele olijfmolen uit de Romeinse oudheid, verscholen ligt. Hier werden niet alleen de olijven geperst, maar sliep ook de familie met hun dieren. Onder de grond liepen ezels en paarden in cirkels om de zware molenstenen te laten draaien, waarmee de olijven tot een pasta werden vermalen die uiteindelijk de kostbare olijfolie opleverde. Tijdens de proeverij in het winkeltje ontdek je de krachtige en heerlijke smaken van échte extra vergine olijfolie, waarna je supermarktvarianten voorgoed zult afzweren. Contrada Brancati, Ostuni

Unieke dorpen van de Valle d’Itria

De Valle d’Itria herbergt enkele van de meest betoverende en unieke dorpen van Puglia. Alberobello, bekend als de trulli-hoofdstad, staat vol met iconische witte huisjes met puntdaken en is een UNESCO Werelderfgoed. Locorotondo, vaak het ‘balkon van de Valle d’Itria’ genoemd, biedt een prachtig uitzicht over de vallei en staat bekend om zijn witte wijn. Martina Franca, met zijn barokke architectuur, betovert bezoekers met smalle straatjes en elegante paleizen. Ceglie Messapica, een gastronomisch paradijs, trekt fijnproevers met zijn authentieke lokale keuken en de bekende Med Cooking School (waar Italiaanse koks uit het hele land cursussen komen volgen).

Lokale eetcultuur, Ostuni

In Oria, een kleine stad onderaan de Valle d’Itria vind je een van de mooiste keukens van de streek. Met hoge gewelfde plafonds (volte a stella), een groot marmeren aanrecht en een muur vol oude keramieken borden komt culinair Puglia tot leven. In deze keuken bieden Julie Marr en Francesco Creanza workshops aan voor iedereen die niet alleen wil proeven, maar ook meer wil weten over de lokale eetcultuur. Ze nemen je mee naar ambachtslieden die brood bakken, druiven persen en kuddes verzorgen. Historici delen eeuwenoude recepten en leren je hoe je traditionele orecchiette, taralli, kazen en likeuren maakt. Ook ga je met het stel shoppen op markten, picknicken onder olijfbomen en lokale wijnen proeven, waardoor je de Pugliese eettradities nog beter leert begrijpen. everyone-at-the-table.com

Leer hoe burrata wordt gemaakt
Iedere streek in Italië heeft zijn culinaire specialiteiten, en in de Valle d’Itria is dat zonder twijfel burrata. Bij Masseria Fragnite in Ceglie Messapica maken ze deze wereldwijd geliefde kaas al meer dan veertig jaar. Zoals veel lokale bedrijven die werken met traditionele producten, is ook Fragnite een familiebedrijf. Pietro, de zoon van de familie, geeft met veel enthousiasme rondleidingen door de masseria.

We treffen Roberto, die al sinds 1982 kazen maakt voor hetbedrijf. De mozzarella waar hij mee bezig is, is toe aan de laatste stap: la filatura. De wrongel wordt verhit in heet water, gekneed tot het elastisch en glad is, en vervolgens geknoopt of gevlochten. Tijdens de rondleiding van Masseria Fragnite krijg je dit productieproces te zien, evenals de koeien en de plek waar de kazen rijpen. Naast kazen produceert de familie ook taralli, traditionele zoute koekjes. De tour eindigt met een uitgebreide proeverij van taralli, verschillende kazen, vleeswaren, groenten en zelfs desserts. Via Ceglie 102, Ceglie Messapica

Ontdek de Pugliese keuken in Ostuni
Om dichter bij het hart van Puglia te komen, moeten we de keuken in duiken. En wie dat doet, zal ontdekken dat het hier vooral draait om eenvoud. Traditionele Pugliese gerechten zijn simpel en seizoensgebonden en bestaan vaak uit peulvruchten, groenten, vis en kaas. De populaire witte stad Ostuni is een geweldige plek om deze keuken te ontdekken. Behalve dat de stad zelf het ontdekken waard is, vind je hier ook een aantal restaurants waar je eet alsof nonna voor je heeft gekookt. Dit stukje van de Valle d’Itria heb je overigens niet voor jezelf. Ostuni is een van de meest populaire steden van de regio, maar zoals met alle populaire plekken: dat zijn ze met een reden.

De witte stad heeft naast volle terrassen en tourist traps ook een aantal authentieke plekken waar je met de juiste tips perfect kennis kunt maken met de lokale keuken. Om deze zoektocht maar meteen goed te beginnen, tippen we als eerste het restaurant Trattoria Fave e Fogghje. Op het eerste gezicht zou je er misschien aan voorbijlopen. Dit restaurant is een ratjetoe van oude meubelstukken en traditionele versieringen. De houten tafeltjes zijn gedekt met traditioneel linnen en de gerechten worden geserveerd op keramieken borden in allerlei lokale designs: traditioneel Puglia in volle glorie. Op het menu vind je de gerechten die de Pugliesi thuis ook eten: Purea di fave con cicoria – bonenpuree met een lokale groente, orecchiette con cime di rapa – handgemaakte pasta met een soort raapstelen, en polpette al sugo – gehaktballetjes in tomatensaus. Corso Cavour, Vico Antonio Fratti 25b, Ostuni

Als je verder wandelt door de oude straatjes van de stad, kom je bij Casa San Giacomo, waar je de authentieke creaties van een lokale nonna proeft – Nonna Rosetta zelf. Haar familierecepten vormen de basis voor de gerechten, die al generaties lang volgens dezelfde tradities worden bereid. Van romige burrata tot handgemaakte orecchiette met tomatensaus: de geur van tomaten en basilicum komt je vanuit de keuken tegemoet. Wil je nonna’s recepten proeven met een ander uitzicht? Reserveer dan bij Casa San Giacomo a Mare aan de kust van Ostuni. Hier geniet je van heerlijke visgerechten met een geweldig zeezicht. Via Nino Bixico 4, Ostuni & Via Petrolla, Ostuni

De misschien wel leukste culinaire tip voor Ostuni is ook meteen het meest verborgen. Wij vonden hem dankzij Diego, een jongetje van acht jaar oud, die ons naar zijn beste vriendin Concetta bracht. Deze 72-jarige vrouw zit samen met haar vriendinnen op de trap pen van de witgeschilderde huisjes en verkoopt hier haar zelfgemaakte producten. Haar mandje zit vol met gepekelde groenten, kappertjes en limoncello die ze verkoopt voor vijf euro per potje. Namens een groot liefhebber van haar nonna’s gepekelde groenten: ga Concetta (of Diego) zoeken in een van de zijstraatjes van de stad, want dit is zonder twijfel het lekkerste souvenir dat je in Puglia kunt krijgen.

Reizen
Afstand Utrecht – Ostuni: circa 2.000 km
Vanuit Utrecht rijd je met de auto in ongeveer 18 uur naar Ostuni. Ga je liever met het vliegtuig? Dan vlieg je vanuit Nederland en België in ongeveer drie uur naar het dichtstbijzijnde vliegveld Brindisi. Vanaf de luchthaven rijd je in circa een half uur naar Ostuni.

Eten & drinken

Trattoria La Luna nel Pozzo
Wanneer je gaat shoppen in Grottaglie, is Trattoria La Luna nel Pozzo de perfecte plek om aan te schuiven in de middag. Dit restaurant staat bekend om zijn heerlijke gerechten en is aangesloten bij de slowfood beweging, wat betekent dat je kunt rekenen op pure, lokale ingrediënten. Favoriet van het menu? De polpette di melanzane. Via L. da Vinci 4, Grottaglie

AcquaSanta dispensiva e vino
Deze bar in Ostuni is de ideale plek voor een smaakvolle lunch. Je vindt er een moderne kijk op de traditionele keuken en ze gebruiken uitsluitend pure, lokale ingrediënten. Daarnaast kun je er genieten van heerlijke natuurwijnen die je ook kunt kopen. Via Francant Arc Zaccaria 2, Ostuni

Trattoria Fave e Fogghje
Bij dit sfeervolle restaurant staat de authentieke Pugliese keuken centraal. Hier geniet je van huiselijke gerechten zoals purea di fave con cicoria, orecchiette con cime di rapa, en polpette al sugo, geserveerd op prachtig lokaal keramiek. trattoriafaveefogghje.it

Casa San Giacomo Hier brengen ze de authentieke Pugliese keuken tot leven met familierecepten van Nonna Rosetta, zoals handgemaakte orecchiette met tomatensaus. Dit restaurant opent in de zomer ook aan zee, bij Casa San Giacomo a Mare eet je dan heerlijke visgerechten. Via Continelli Bixio 4, Ostuni

Shoppen
Le Icone
Deze inspirerende interieurwinkel staat bekend om zijn unieke collectie antieke en vintage meubels. De eigenaren reizen het hele land door om zeldzame en bijzondere stukken te vinden, waardoor de winkel een selectie biedt die je nergens anders vindt. leicone.it

Nicola Fasano
Een een must voor keramiekliefhebbers. Franco Fasano en zijn vrouw Filomena runnen dit familiebedrijf, waar klassieke en moderne ontwerpen samenkomen. De winkel, een van de grootste van het dorp, biedt zelfs de mogelijkheid om serviezen op maat te laten ontwerpen. fasanocnf.it

Antonio Fasano
Het bijzondere atelier van Antonio Fasano in Grottaglie is een bezoek waard. De ruimte bruist van creativiteit, met muziek en houten planken vol opvallende keramische creaties. Antonio werkt samen met zijn broer Ciro, die met zijn abstracte, expressieve werken absoluut het bezoeken waard is. bottegaceramicafasano.com

Slapen Valle d'itria Masseria Santo Scalone

Sfeervol slapen

Bij de olijvengaard van Masseria Bracanti hebben we al een voorproefje gekregen van het leven op de masseria zo’n drieduizend jaar geleden, maar tegenwoordig dienen deze prachtige boerderijen ook een ander doel.

Masseria Santo Scalone
Deze masseria, gelegen op het plattelandvan Ostuni, biedt een unieke combinatie van geschiedenis en modern comfort. Deze 15e-eeuwse masseria is zorgvuldig gerestaureerd, met suites in voormalige stallen en een restaurant dat lokale en biologische gerechten uit eigen tuin serveert met een eigentijdse twist. Omringd door tuinen vol olijf-, citroen en amandelbomen én een heerlijk zwembad beleef je de authentieke essentie van het Pugliese leven. masseriasantoscalone.it

Oltre gli Ulivi
Deze fijne bed and breakfast ligt tussen de olijfboomgaarden buiten het historische centrum van Ostuni op slechts tien minuten rijden. Hier geniet je van al het moois dat de Valle d’Itria te bieden heeft zonder de hoofdprijs te betalen. Door de simpele, maar smaakvol ingerichte kamers valt de prachtige natuur net even iets meer op. En op de fraaie binnenplaats kun je lekker ontspannen. oltregliulivi.com

Meer leuke slaapplekken: de mooiste Airbnb’s in Italië onder €150 per nacht.

Fotografie: Sofie Delauw | Tekst: Marcella Cazzato

Dit artikel komt uit: De Smaak van Italië editie 6 jan|febr 2025. Bestel dit nummer.

Reis mee met De Smaak en ontdek Puglia met de trein.

11 dagenvanaf€ 1525p.p.