Ga mee op roadtrip door Chianti
De Chiantistreek is voor velen de hemel op aarde: heuvels met wijnranken en olijfbomen, middeleeuwse dorpjes, eten dat met de hand en vooral met liefde wordt bereid en rode wijn die er rijkelijk vloeit. Wij reisden af naar dit smakelijke gebied en stippelden een onvergetelijke roadtrip uit!
Chianti route
Chianti, de streek waar de mensen stralen en glimlachen met hun ogen. Waar het ruikt naar tijm vermengd met rozemarijn.
Greve in Chianti is een galerij vol leven
Greve in Chianti is het meest noordelijke
dorpje in de Chiantistreek. Het is de
toegangspoort tot de wijnregio en daarom
een niet te missen start voor ons Chiantiavontuur. Het hart van dit bekende, maar nog
steeds authentieke dorp, is het driehoekige
Piazza Matteotti. In de Romeinse tijd vormde
het plein een levendig handelscentrum
door zijn strategische ligging langs de Via
Chiantigiana, een weg die Florence met
Siena verbond.
Het Piazza Matteotti wordt omarmd
door aaneengesloten huizen, met balkons
vol planten en bloemen. Een vrouw met
opgestoken grijs haar en vrolijke jurk geeft
er de planten water. Onder de balkons zit
een sfeervolle, overdekte galerij, waar je een
glas chianti of een espresso drinkt bij een
van de vele barretjes. Je haalt hier de mooiste
handgemaakte spullen uit de streek, zoals
gevlochten rieten manden, houtsnijwerk of
beschilderd aardewerk. Niet goedkoop – daar
is het pleintje te toeristisch voor – maar wel
van goede kwaliteit.
De heerlijke bakkersgeur uit Pasticceria
Remo Forno is hier niet te weerstaan.
Al honderd jaar een begrip in Greve
en recentelijk overgenomen door
Giacomo Porciatti; een nieuwe eigenaar,
maar de bakkerij zit nog in hetzelfde,
oude jasje. Ze produceren Toscaanse
klassiekers, zoals cantuccini en biscotti
al vino – uiteraard gemaakt van
chiantiwijn. Probeer ze allebei, je zult
niet teleurgesteld zijn. Iets verderop
zit slagerij Antica Macelleria Falorni,
een waar museum. De familie Falorni
verkoopt al vanaf 1806 ambachtelijke
vleeswaren vanuit dit pand. Op de
hoek zit nóg een slagerij, genaamd Fusi
e Mancini. Je zou er zo voorbijlopen,
maar de vriendelijke glimlach van twee
jonge mannen achter de toonbank
trekt ons naar binnen. Het zijn Alessio
Mancini en zijn vriend, met wie hij
tijdens de pandemie de winkel overnam
van zijn familie. De meeste recepten
zijn afkomstig van zijn nonna die lange
tijd de scepter zwaaide in de slagerij
– de sporen die nonna achterliet zijn
nog altijd voelbaar. Ze hebben geen
website en in de rij staan meestal alleen
inwoners van Greve. Laat een stukje van
de sbriciolona afsnijden, een worst met
venkelzaadjes, voor tijdens een picknick
tussen de wijngaarden.
Panzano en zijn wereldberoemde slager
Op ongeveer tien minuten rijden van Greve
ligt Panzano. En wie Panzano zegt, zegt Dario
Cecchini. Eén minuut lopen van het centrale
Piazza Bucciarelli zit deze wereldberoemde en
achtste generatie slager (onder andere bekend
van de populaire Netflixserie Chef’s Table).
Volgens Cecchini moeten we net zo veel respect
hebben voor het vlees rondom de knie als voor
de bistecca. Deze filosofie komt tot uiting in
zijn restaurant Solociccia, dé plek om ‘vergeten’
stukken vlees te eten; smullen van de neus tot
aan de staart, dus. De grappende en energieke
Cecchini maakt een bezoekje aan zijn winkel
en restaurant een ware belevenis.
We lopen echter iets verder door en schuiven
voor de lunch aan bij de minder bekende, maar
niet minder gewaardeerde dorpsgenoot: Oltre
il Giardino. Een restaurant dat gespecialiseerd
is in Toscaanse klassiekers. We nemen plaats op
een door druivenstruiken overdekt terras met
een wijds uitzicht over de glooiende wijnvelden
in alle tinten groen. De gerechten worden door
de kokkin op een tafeltje gezet en vanuit daar
meegenomen door de bediening. Elk bordje is
een Italiaans kunstwerk. We beginnen met een
typisch Toscaanse antipasto, namelijk crostini di
fegatini (kippenlevertoastjes) en eten daarna een
voortreffelijke ravioli en tiramisu. De ober tipt
ons de Pieve di San Leolino, een achtste-eeuwse
kerk op een heuvel vlakbij. En even later staan
we in een schemerig, maar sfeervol kerkje, voor
het dertiende-eeuws schilderij van Maria door
Meliore di Jacopo, een beroemde middeleeuwse
schilder uit Florence. Het is verbazingwekkend
en genieten tegelijkertijd dat je hier ‘gewoon’
gratis naar mag kijken. Zonder een kaartje te
kopen en zonder beveiliging.
Tip! Ben je op zondagochtend in Panzano?
Ga dan naar de gezellige markt. Je vindt er
antiek, vintage juwelen, kaas, olijfolie, zeepjes
en alles ertussenin.
Charmant Borgo Montefiorialle
We rijden door naar het middeleeuwse Borgo
Montefiorialle, een kleine burcht op een heuvel waar je
vele stappen terug doet in de tijd. Naar het jaar 1085 om
precies te zijn, en dat zie je terug in elke straathoek van dit
charmante en karakteristieke dorpje. Slenter door de smalle
straatjes waar katten rusten in de zon, waar gordijnen voor
de deuren hangen om de verf te beschermen en bejaarde
stelletjes gearmd wandelen langs de originele stadsmuren.
Alles aan deze burcht is rustgevend, en dan hebben we het
uitzicht nog niet eens benoemd.
Smaakvol Castellina in Chianti
Bij Gelateria di Castellina bereiden ze volgens velen het
beste ijs van de omgeving. Mooie reden dus, om door te
rijden naar het bergdorpje Castellina in Chianti. In deze
ijssalon vind je bovendien ook nog de lekkerste zoetwaren.
Loop vooral even door het mooie Castellina in Chianti;
ook hier lijkt de tijd sinds de vijftiende eeuw stil te hebben
gestaan. En nu je toch in de Chiantistreek bent, wil je
natuurlijk ook een paar flessen van deze beroemde rode
wijn inslaan. Ga naar Enoteca Le Volte; hier hebben ze een
uitgebreide selectie aan chianti- en chianti classico-wijnen.
Het verschil tussen deze twee? Een chianti classico moet
worden geproduceerd met minimaal 80% sangiovesedruif,
terwijl de ‘gewone’ chiantiwijn maar 70% sangiovese hoeft te
bevatten. Ook moet de chianti classico aan strengere regels
voldoen; zo moet de wijn minimaal 12 % alcohol bevatten
en geproduceerd worden in een afgebakend district binnen
de Chiantistreek – precies het gebied waar onze route
doorheen gaat.
Castello di Volpaia
Met onze ramen open en de muziek van Lucio Battisti
uit de speakers rijden we over slingerende landweggetjes
en langs rijen cipressen naar onze volgende stop; het
sprookjesachtige Castello di Volpaia. Een landgoed met
huizen dat in handen is van de tweede en derde generatie
van de familie Mascheroni Stianti. Met veel eerbied voor
de omgeving en haar inwoners produceert de familie
wijn, balsamicoazijn en olijfolie. Een groot deel van het
productieproces vindt plaats binnen in de twaalfde-eeuwse
huizen en kelders – de oudste wijnkelders die in gebruik zijn
in de regio. De wijn wordt ondergronds verplaatst via een
ingenieus aquaduct, of beter gezegd: ‘vinoduct’.
‘De missie van Castello di Volpaia is het in standhouden
van het piepkleine dorp op de heuvel, maar het tegelijkertijd
moderniseren en het een duurzame en zelfvoorzienende
plek maken, die teruggeeft aan de plaatselijke gemeenschap’,
legt de enthousiaste, jonge rondleidster uit. ‘Een klein hecht team uit de omgeving is werkzaam op het
landgoed, sommigen wonen er ook. En we rijden op een
Lamborghini-tractor’, vervolgt ze met een knipoog, terwijl ze
wijst naar een rode tractor die staat te glanzen in het zonlicht. ‘De
meeste mensen weten niet dat Lamborghini van meet af aan een
bedrijf was in tractoren.’
Er is genoeg te doen en te zien in de burcht en op het erf van
Castello di Volpaia. Maar wat je ook kiest, alles is doordrenkt van
persoonlijke aandacht. Zoals de rondleiding over de historie en het
reilen en zeilen op het landgoed. Ook kun je een kookles volgen bij
de dynamische eigenaresse Giovanella, die het giovane (jeugdig) in
haar naam eer aan doet. Of kies voor een wijnproeverij; de Volpaiawijnen zijn geliefd bij wijnkenners. De standaard chianti classico
riserva is elegant en bevat aroma’s van zwarte kersen, tabak en leer.
De Coltassala is een verfijnde ‘chianti classico gran selezione’, met
aroma’s van salami, venkelknol, peperkorrels en wilde bloemen. De
wijnproeverij vindt plaats in een van de authentieke wijnkelders
met flessen wijn van de grond tot aan het plafond, sommige flessen
liggen onder een (meer dan decennia) oude stoflaag.
Op het pleintje van Volpaia zit Forno Volpaia, een heerlijke
plek voor een aperitivo. De barman met bretels en opgestroopte
mouwen Riccardo Conte bereidt voor ons een cocktail genaamd
‘Eroico di Volpaia’, een eigen creatie gemaakt met Volpaia’s chianti
classico-wijn. Riccardo verliet zijn baan in het bedrijfsleven om
zijn hart te volgen naar Volpaia en zich te richten op mixology:
de kunst van cocktails maken. Een keuze die wij toejuichen,
want dit drankje is ottimo!
’s Avonds eten we samen met Giovanella en zijn we één en al
oor als ze vertelt over opgroeien in Chianti: ‘Het was een van de
armste plekken van Italië, niemand wilde hier naartoe komen.’
Ze praat over haar vader die een drukkerij had en het vervallen
kasteel Volpaia kocht, wat zij voortzette met haar man. Pas
recentelijk verblijft ze er permanent; ze heeft de buzz van Milaan
achter zich gelaten. We sluiten de avond af met een voortreffelijke,
huisgemaakte vin santo en kruipen vervolgens onder smetteloos
witte lakens van onze smaakvolle hotelkamer in de burcht
Radda, ‘het mooiste dorp van de wereld'
Door het raam van onze hotelkamer zien
we de zonsopgang die de Toscaanse heuvels
verlicht. Er hangt een sluier van mist tussen
de bomen. In de keuken maakt Giovanella
het ontbijt klaar voor de gasten. Het is
heerlijk stil en aan de zon te zien belooft
het een prachtige dag te worden. We nemen
afscheid van deze hartelijke plek en zwaaien
Giovanella na vanuit onze auto.
We slingeren de heuvel af naar onze laatste
stop: het dorp Radda in Chianti.
Al meer
dan duizend jaar groeien er druiven in
deze regio en in Radda vind je de meest
elegante chiantiwijnen. We wandelen door
de sfeervolle straatjes en lopen binnen
bij Casa Porciatti, een delicatessezaak
met tal van huisgemaakte producten: van
truffelsaus voor in de pasta tot typisch
Toscaanse lekkernijen voor op een crostino
(toast). Tegenover zit een wijnwinkel,
gevestigd in een middeleeuws kasteel. We
zoeken de eigenaar, maar die blijkt niet ver
weg: hij helpt een klant, veegt daarna zijn
handen schoon aan zijn schort en komt met
gespreide armen ons tegemoet: ‘Welkom in
het mooiste dorp van de wereld’. We vragen
naar de specialiteiten van Casa Porciatti en
de eigenaar, Luciano genaamd, begint meteen
een plankje vol lekkers te bereiden. Want:
‘Ik kan het vertellen, maar je kunt het beter
proeven’. Hij praat, wij eten. Het houten
plankje ligt vol met vleeswaren; porciatella,
de chianti classico-mortadella van de familie
Porciatti, capocollo arista (gerookte salami
met venkelzaadjes) en lardone di Radda
(varkensreuzel). De lardone was lang geliefd
in de Toscaanse boerenkeuken, maar is
zijn populariteit verloren door het hoge
vetpercentage. Het is een ‘herontdekking
van een traditie’, aldus Luciano. Samen met
zijn vrouw en zijn twee zonen zetten ze zich
in om de culinaire tradities van Chianti te
beschermen en voort te zetten.
Met al die Toscaanse lekkernijen achter de
kiezen en ín de tas lopen we voldaan richting
de auto. We bestellen nog een laatste espresso
bij Caffe San Niccolò, gelegen op een lieflijk
pleintje. Op hetzelfde terras drinken fietsers
een biertje, geeft een Italiaans stelletje elkaar
een zoen en leunen wij achterover, na een
paar dagen ondergedompeld te zijn in de
Italiaanse hemel die Chianti heet.
Reizen
Afstand Utrecht – Greve in Chianti
ca. 1.356 kilometer.
Transavia vliegt in iets minder dan
twee uur van Amsterdam naar Pisa.
Ook kun je ervoor kiezen om te
landen in Florence, daar brengt KLM
je in twee uur naartoe. Mocht je liever
vanuit België of het zuiden van Nederland vertrekken dan kun je vanuit
Eindhoven of Brussel met Ryanair
naar Pisa reizen, eveneens in twee uur.
Eten & drinken
Greve in Chianti
Pasticceria Remo Forno
Voor de typisch Toscaanse zoetigheden
moet je hier zijn. Piazza Giacomo
Matteotti 89
Fusi e Mancini
Kleine slagerij, geliefd bij de lokale bevolking
van Greve. Piazza Giacomo Matteotti 12
Antica Macelleria Falorni
Deze antieke slagerij bestaat al sinds 1806
en is een begrip in Greve en ver daarbuiten.
Piazza Giacomo Matteotti 71, falorni.it
Panzano in Chianti
Oltre il Giardino
Dit restaurant serveert verrukkelijke
Toscaanse gerechten. Reserveer van
tevoren een plek aan de rand van
het terras voor een adembenemend
uitzicht over de chiantiwijngaarden.
Piazza Gastone Bucciarelli 42,
ristoranteoltreilgiardino.com
Solociccia
Het restaurant van de wereldberoemde
slager Dario Ceccini is dé plek om
vlees te eten. Smullen van de
neus tot aan de staart. Via XX Luglio 11,
dariocecchini.com
Castellina in Chianti
Gelateria di Castellina
Gewoon heel goed ijs, zonder fratsen.
Via IV Novembre 47,
gelateriadicastellina.com
Enoteca Le Volte
Een aanrader om chiantiwijnen in te slaan.
Goede persoonlijke service en de plek voor
al jouw vragen over wijn. Via Ferruccio 12,
enotecalevolte.com
Radda in Chianti
Casa Porciatti
Alle Toscaanse (hartige) klassiekers onder
één dak, gerund door een warme familie.
Via Roma 51, casaporciatti.it
Slapen
Volpaia
Het middeleeuwse Castello di Volpaia
is een heerlijke plek om tot rust te
komen. Luxe, authenticiteit en persoonlijke aandacht gaan hier hand in
hand. Je slaapt er in serene, moderne
kamers, maar kunt ook als niet-gast
hier een rondleiding, wijnproeverij of kookles volgen. volpaia.com
Dit artikel komt uit: De Smaak van Italië editie 5 november|december 2023. Blader door het magazine of bestel dit nummer direct los.
Fotografie: Sofie Delauw | Tekst: Florentine Mol
Reis mee en ontdek Toscane met de trein
"*" geeft vereiste velden aan
Lees ook:
Garfagnana, een bergachtig gebied in het noorden van Toscane, wild, vol bossen, mist en legendes.
Op de toppen van de zonovergoten heuvels rijzen kleine, middeleeuwse gehuchtjes tussen het groen. We maken een tour door de Chiantistreek.
In Toscane ligt Prato in de schaduw van haar wereldberoemde zus Florence. Een stad die vaak wordt overgeslagen door toeristen.
- Author: Redactie
- Posted: januari 12, 2024