Terug naar overzicht

Op safari in Abruzzo

Voor een echte wildlife ervaring hoef je helemaal niet zo ver te reizen. Diep verscholen tussen donkere bossen van het Nationaal Park Abruzzo – het oudste nationale park van de Laars – waan je je alleen op de wereld én vind je verrassend veel bijzondere dieren.

De eerste keer dat hij Marsicaanse bruine beren zag, vergeet hij nooit meer, vertelt Umberto Esposito. ‘Ik was doodsbang en betoverd. Samen met twee vrienden was ik aan het wandelen en fotograferen in het Nationaal Park Abruzzo, op een gegeven moment stond er op het pad voor ons ineens een moederbeer met twee kleintjes. Mijn vrienden stoven weg, de bosjes in. Ik stond aan de grond genageld, maar wist snel een paar foto’s te maken.’

Oudste eikenbos van Europa

Esposito is inmiddels al bijna twintig jaar gids, onder andere voor Rewilding Europe, een organisatie die wildlife reizen door het Nationaal Park Abruzzo organiseert. ‘Dit gebied is mijn geboortegrond en nog altijd vind ik het er prachtig. Het voelt oneindig, je vindt er sneeuwtoppen, diepe kloven, meren en het oudste eikenbos van Europa, dat is meer dan zes eeuwen oud. Behalve wat kleine dorpjes bevind je je hier midden in de ruigte die zich qua gevoel kan meten met de natuur van Canada of Noord-Amerika. Inclusief opvallend veel wilde dieren, zoals beren, wolven, steenarenden, wilde zwijnen en Apennijnse gemzen. En dat op twee uur rijden van het Colosseum.’

Berenfoto’s uit het Nationaal Park Abruzzo

Dat hij met die berenfoto’s iets bijzonders in handen had, realiseerde hij zich snel. ‘Als het over Italië gaat, dan wordt altijd ons eten of Rome of Florence geroemd; heel veel toeristen hebben daardoor geen flauw benul van de ongerepte natuur die je hier vindt. Ik zag dat als een kans, wat als ik daar nou eens mijn werk van zou kunnen maken en me tegelijkertijd in kon zetten voor het behoud van het Nationaal Park Abruzzo? Dan hoefde ik, om werk te vinden, mijn prachtige leefomgeving niet te verruilen voor een drukke stad.’

Bescherming en uitbreiding van het nationaal park

Het doel van organisaties als Rewilding Europe is dan ook niet alleen de mooiste en wildste plekken van Europa laten zien maar tegelijkertijd toeristen en bewoners voorlichten over de bescherming en uitbreiding van deze plekken. Drie- vierhonderd jaar geleden leefden er namelijk in de Laars veel meer wild, zo vond je toen volop Marsicaanse bruine beren in Toscane, Calabrië en Molise. ‘Tegenwoordig zijn er in heel Italië nog maar vijftig tot zestig, en die concentreren zich in en rondom het Nationaal Park Abruzzo. Een deel van de opbrengsten van onze reizen gaat daarom bijvoorbeeld naar het beschermen van het leefgebied, maar ook naar voorlichting en educatie. We vertellen boeren bijvoorbeeld hoe ze op een harmonieuze manier met het wild kunnen samenleven. Onlangs nog hebben we op verschillende plekken die grenzen aan het nationaal park nieuwe, elektrische hekken die we om de wolven en beren weg te houden bij het vee’, legt Esposito uit.

Op zoek naar de Big five van Italië

Een van zijn persoonlijke favoriete reizen die de organisatie aanbiedt is de Italy’s Big Five-reis: een vijfdaagse reis waarbij je op zoek gaat Italië’s big five: wolven, wilde zwijnen, Marsicaanse bruine beren, edelherten en Apennijnse gemzen. Je eet in lokale osteria’s en overnacht in kleinschalige B&B’s, plus één nacht in een berghut. Of je superfit moet zijn om mee te kunnen? ‘Dat valt erg mee. Voor vertrek kijken we naar de samenstelling van onze groep en daar passen we ook de intensiteit van het programma een beetje op aan. Vorige week was ik bijvoorbeeld op stap met een familie met een dochter van tien. Eén dag stijgen we wel zo’n zevenhonderd meter. Daarvoor moet je wel in redelijke conditie zijn. En je moet uiteraard goed uitgerust zijn met warme en waterbestendige kleding en goede wandelschoenen want we zijn bijna de hele dag buiten aan het wandelen. Op de lunch en het diner na natuurlijk.’

Abruzzo-safari

Veel mensen verwachten dat je meteen oog in oog komt te staan met een indrukwekkend dier, zoals je tijdens een safari in Afrika vrij makkelijk op een groep olifanten stuit. ‘Maar hier werkt het gewoon anders’, legt Esposito uit. ‘Onze wolven en beren zijn niet zo gewend aan mensen, ze houden zich schuil in kilometers bos. Voor het daadwerkelijk zien van een beer geven wij een garantie van zo’n dertig procent. De andere dieren spotten we vrijwel altijd’, legt hij uit. Maar Rewilding Europe ziet het ook een beetje als hun taak om mensen los te maken van hun stadse verwachtingen en deelnemers van de Abruzzo-safari te laten inzien dat je in de natuur niet altijd op je wenken wordt bediend. Want dan ben je beter af in de dierentuin. ‘Hier maak je deel uit van een groot geheel, dat al eeuwen in delicate harmonie met elkaar samenleeft. Dat vraagt om veerkracht, respect en geduld.’

Wil je echt eens midden in de natuur verblijven, ga eens slapen in de natuur.

Spot een Marsicaanse bruine beer

En áls je dan een een Marsicaanse bruine beer spot, is het altijd weer een spektakel. Sommige deelnemers zijn doodsbang. ‘Als ik het gevoel heb dat we er een naderen, licht ik de groep vast in. Soms zien we hem of haar dan al van ver. En sommige mensen willen dan het liefst rechtsomkeert maken. Maar dat doen we meestal niet. Echt gevaarlijk wordt het trouwens ook niet, aangezien de Marsicaanse bruine beer eerder vlucht dan aanvalt en er een hoofdzakelijk vegetarisch dieet op na houdt. Zo’n zeventig procent van zijn eten bestaat uit groente en fruit. Verder eet hij wat insecten en karkassen die hij tegenkomt. In tegenstelling tot sommige andere beren jaagt hij dus niet.’

Ook voor Esposito zelf is het nog altijd bijzonder om op zijn geboortegrond in aanraking te komen met de wilde dieren die hier al zó lang leven. ‘Juist het feit dat de Italiaanse cultuur en natuur zo in elkaar overvloeien hier en tegelijkertijd nog zo ruig aanvoelt, maakt dit voor mij na al die jaren nog altijd een speciale plek.’ In de herfst houdt hij het meest van zijn werk. ‘Op de bergtoppen verschijnt dan de allereerste sneeuw, en het bos kleurt in wel honderd verschillende kleuren bruin. Ook is de kans op het zien van wild dan het grootst. Na de zomerse hitte komt alles langzaamaan weer tot leven, de natuur maakt zich op voor het einde van het jaar. De wolven gaan jagen en de beren zijn druk in de weer met hamsteren voor hun winterslaap.’

Op safari in Italië

Zou je ook op safari willen in Italië, kijk dan op Rewilding Europe Travel voor alle reizen die ze aanbieden. Behalve Italy’s Big Five kun je bijvoorbeeld ook kiezen voor de reis Winter Wolf Tracking of een foto-expeditie met fotograaf Bruno d’Amicis (winnaar World Press Photo en Wildlife Photographer of the Year).

Wie meer wil weten over de Marsicaanse bruine beer en hoe hij leeft in Abruzzo, kijk eens op L’Orso e la Formica.

Fotografie: Wildlife Adventures/Umberto Esposito en Bruno D’Amicis/Rewilding Europe

Editie Bestellen

Dit artikel komt uit: De Smaak van Italië editie 5 november|december 2022. Bestel dit nummer hier in onze webshop