Adresje voor kunst- en architectuurliefhebbers: museum MAXXI in Rome
In het MAXXI museum
in Rome schitteren
hedendaagse kunst en
architectuur te midden van
het eeuwenoude Romeinse
erfgoed. En dat is een
onverwachte match made in
heaven. Daarom bespreekt
Florentine deze keer het
eerste hedendaagse kunsten architectuurmuseum van
Italië, dat omringd wordt
door historische schatten.
Een reis door de hedendaagse kunst
Het MAXXI museum vormt een scherp contrast met de
historische omgeving. Beton, heel veel beton, en strakke vormen
gecombineerd met organische lijnen die een voortdurend gevoel
van beweging geven. Alleen al het gebouw daagt de traditionele esthetiek
van Rome uit. Maar, alles wat nu oud is was ooit nieuw. In 1997 zette het
Italiaanse Ministerie van Cultureel Erfgoed zodoende een competitie uit
voor het ontwerp van een toekomstig monument; een nieuw gebouw
toegespitst op het tonen van hedendaagse kunst en architectuur. Het
winnende ontwerp was van de gerenommeerde architect Zaha Hadid
(1950-2016). Haar architectonische hoogstandje toont dat een stad als
Rome niet alleen de blik op het verleden heeft gericht, maar ook naar de
toekomst durft te kijken en het heden omarmt.
Architect Zaha Hadid
De Britse Zaha Hadid stond bekend als een baanbrekende architect en kreeg
wereldwijd erkenning voor haar avant-gardistische, innovatieve ontwerpen.
Op een dag bezocht Zaha Hadid de bouwplaats van ‘haar’ MAXXI en werd
ze geconfronteerd met een onverhoopte wijziging in de uitvoering. Een van
de betonnen muren had niet de vloeiende curve zoals ze die in haar ontwerp
had bedoeld. In plaats van eisen dat dit direct gecorrigeerd werd, vond ze
het een onverwachte, interessante ontwikkeling. Ze omarmde wending
zelfs. Uiteindelijk zou deze fout een kenmerkend onderdeel vormen van het
museum; het gebouw kreeg er namelijk een speelser karakter door. De bouw
van Hadids ontwerp nam meer dan tien jaar in beslag – en duurde daarmee dus langer dan die van het Colosseum. In 2010 werd het eerste
Italiaanse museum speciaal voor hedendaagse kunst en
architectuur eindelijk geopend. MAXXI is een welkome
afkorting voor de officiële naam: Museo nazionale delle
Arti del XXI secolo oftewel: Nationaal Museum van de
Kunsten van de eenentwintigste eeuw.
Spraakmakend gebouw
Het uiterlijk van MAXXI lokte veel verschillende reacties
uit. Vooruitstrevende Romeinen slaakten een zucht van
opluchting: ‘eindelijk een gedurfd hedendaags gebouw in
een stad die wordt opgeslokt door het verleden’. Ook in
de pers werd positief gereageerd op de opening van het
MAXXI, vooral omdat het museum hiermee het culturele
landschap van Rome zou verrijken en vernieuwen. In
hetzelfde jaar won het ontwerp zelfs de Stirling Prize,
een architectuurprijs die wordt uitgeloofd door het
Royal Institute of British Architects. Aan de andere kant
stonden de critici die het gebouw ‘monsterlijk’ vonden.
‘Meedogenloos afschuwelijk’ zelfs, een belediging naar
het historische karakter van de stad. Deze kritiek was
onoverkomelijk, maar om een stad dynamisch te houden
is het nodig om stappen te durven zetten richting
de toekomst.
Sfeer in de seizoenen
Als je in de entreehal staat van het museum en naar boven
kijkt zie je een ingewikkeld lijnenspel. De structuur van
het gebouw en de richting van de trappen doen denken
aan een tekening van Escher. Het is futuristisch, zonder
kil te worden. In het museum is veel natuurlijk licht dat
schijnt door de dakramen, waardoor de sfeer van het
museum verandert met de seizoenen en het tijdstip van
de dag.
Architect Zaha Hadid en cultureel centrum Bakoe Hedendaagse kunst
Een architectonisch gebouw dat zo groots is, neemt dat
niet alle ruimte in van de kunst die wordt tentoongesteld?
Een kort en bondig antwoord is ‘nee’. Hoewel het
gebouw een icoon op zichzelf is, worden de twintigste
en eenentwintigste-eeuwse iconen absoluut niet
ondergesneeuwd. De wereldberoemde arte povera-kunstenaar Giuseppe Penone heeft een permanente
installatie in het museum genaamd Sculture di Linfa
(2007). De kunstenaar onderzoekt de relatie tussen de
mens en de natuur. In de installatie zijn de muren bedekt
met gelooid leer dat de textuur heeft van boomschors, het
ruikt er naar bos. Alighiero Boetti’s wandtapijt Mappa
(1972-73) gaat over de verdeling van macht in de wereld
en toont het contrast tussen grenzen van een land en het
natuurlijke lijnenspel van de wereld zelf.
In de permanente collectie van het museum vind je
werken van kunstenaars zoals Anselm Kiefer, William
Kentridge, Anish Kapoor en Gerhard Richter.
Een bezoek meer dan waard
Hadids vloeiende en betoverende lijnenspel in de stad
Rome weerspiegelt de geest van de eenentwintigste eeuw.
Het markeert Rome niet alleen als een plek voor mensen
die van het verleden houden maar ook voor mensen die
het heden en de toekomst omarmen. MAXXI is een bewijs
van Rome’s vermogen om te evolueren terwijl ze haar
tijdloze charme behoudt. En zeg nou zelf in een stad met
megalomane gebouwen, waar radicale architecten zoals
Borromini en Bernini leefden, past zo’n hedendaags icoon
wars van bescheidenheid wel. MAXXI is thuis in Rome en
een bezoek meer dan waard.
Praktisch
Entree € 15. Kijk voor de actuele openingstijden
op de website maxxi.it
Dit artikel komt uit: De Smaak van Italië editie 5 november|december 2023. Blader door het magazine of bestel dit nummer direct los.
Tekst: Florentine Mol
Meer leuke dingen doen in Italië!
Reis mee met De Smaak met de trein naar Rome.
10 dagenvanaf€ 1545p.p.
Met de trein naar Rome inclusief rondreis
Deze duurzame reis brengt je per nachttrein naar de Eeuwige Stad voor een onvergetelijk verblijf.
Meer informatieMeer informatie
"*" geeft vereiste velden aan
Lees ook:
Het boeken van je museumticket was nog nooit zo makkelijk! Het Italiaanse Ministerie van Cultuur lanceert een nieuwe Italiaanse museum-app.
Plan een bezoek aan Galleria Borghes: kunstpaleis in Rome met een grote verzameling renaissancekunst en overweldigende fresco’s.
Hoe fijn de reuring van de stad ook is, soms is het lekker om rust en verkoeling op te zoeken. In deze drie parken in Rome lukt dat heel goed.
- Author: Redactie
- Posted: januari 16, 2024