Terug naar overzicht

Respect en liefde voor je moeder, zo zien ze dat in Napels

Respect en liefde voor je moeder, die je per slot van rekening je hele jonge leven heeft verzorgd, zou er in Nederland best wat meer mogen zijn, vindt fotograaf Rosemary Dekker. Hoe anders is dat in Napels waar mamma-devotie nog altijd aan de orde van de dag is. Ze reisde erheen en portretteerde hedendaagse madonna’s met kind.

Het moederschap is een van de oudste onderwerpen in de kunstgeschiedenis; de beeltenis van de heilige madonna met kind maakte al vroeg een enorme indruk op me. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de band die ik zelf met mijn moeder heb, en waarvoor ik me in Nederland voor mijn gevoel vaak moet verantwoorden. Ik spreek haar iedere dag, deel alles met haar en we zijn nooit gestopt met knuffelen. Liefde en respect voor een moederfiguur mag best wat meer aandacht krijgen in de Nederlandse maatschappij, vind ik. Een plek waar dat wél gebeurt, is Napels. Daar is die eeuwenoude madonnaverering nooit gestopt.

Overal in de stad kom je beeltenissen van de heilige moeder met het kind tegen, en ook tussen een gewone moeder en zoon lijkt hier nog altijd een onverwoestbare band te bestaan’, zegt Rosemary Dekker. ‘Voor mijn afstuderen aan de Fotovakschool startte ik het fotografieproject Onere ed Onore (letterlijk vertaald: last en eer) en ging ik op zoek naar de nog bestaande heilige madonna’s, oftewel: Napolitaanse moeders en zoons die bereid waren me even toe te laten in hun dagelijks leven. Ik had maar twee weken de tijd om mijn hele project te schieten en dat viel niet mee. Ik was nog nooit in Napels geweest, kende er niemand en had geen idee hoe men mij daar zou ontvangen. De eerste paar dagen heb ik veel gehuild en mij afgevraagd waar ik aan begonnen was. De stad maakte op mij een chaotische en vieze indruk en na eindeloos lang lopen en van elk Mariabeeldje foto’s te hebben gemaakt werd ik toch een beetje wanhopig. Ik heb toen, heel toepasselijk, enorm vaak met mijn moeder gebeld.

‘Ik zag ook de keerzijde. Jongens die banen buiten de stad weigeren omdat ze voor hun moeder willen zorgen, bijvoorbeeld’

In het begin waren veel Napolitanen ook huiverig om op de foto te gaan, ik sprak ze als wildvreemde aan met een behoorlijk persoonlijk verzoek. Pas toen ik via via een ingang kreeg in de wijk Sanità begon het balletje te rollen. Sommige moeders, of zonen, nodigden me toen zelfs thuis uit. Ik werd warm ontvangen, steevast met koffie, iets wat ik niet drink, dus dat leverde altijd al een geanimeerd gesprek op. Dat ik als Nederlandse fotograaf ervoor had gekozen een fotoserie over hún leven te maken, dat vonden ze te gek. IJdelheid speelde natuurlijk wel een rol: één zoon ging bijvoorbeeld nog snel zijn wenkbrauwen doen en sommige moeders maakten zich zorgen dat hun haar die dag nét niet goed zat. Toch lieten ze me verrassend dichtbij komen. Ik oordeelde niet, ik herkende het en voelde me op mijn plek. Tegelijkertijd zag ik ook zeker de keerzijde. Jongens die banen buiten de stad weigeren omdat ze voor hun moeder willen zorgen, bijvoorbeeld.

‘Eén zoon ging nog snel zijn wenkbrauwen doen en sommige moeders maakten zich zorgen dat hun haar die dag nét niet goed zat’

Zo’n hechte band tussen moeder en zoon heeft vaak te maken met de financiële situatie thuis. Het onderhouden van een familie komt regelmatig aan op de jongere generatie; Napolitaanse mannen blijven daarom misschien langer kind, dus je zou in zekere zin ook kunnen zeggen dat ze juist sneller volwassen moeten worden. Ook zag ik mannen die alles in hun liefdesleven laten bepalen door hun moeder. Ik herinner me een scène met een volwassen man die, zodra zijn vriendin aan het woord was heftig zat te knikken, maar als zijn moeder het er vervolgens niet mee eens was, direct achter haar ging staan. Die onvoorwaardelijke amore tussen moeder en zoon is prachtig, maar kent dus absoluut een andere kant.

Eenzelfde ambivalent gevoel bekroop me overigens regelmatig in de stad zelf: de nauwe straten voelen hartelijk en omarmen je, maar regelmatig gebeurt dat net iets té stevig. Dan drukken ze op je, net als de soms verstikkende omhelzingen van de mamma’s.

Tekst Inger van der Ree, Fotografie Rosemary Dekker

"*" geeft vereiste velden aan