AS Roma en Lazio: vijanden voor het leven

Dit weekend staat de derby tussen AS Roma en Lazio op het Italiaanse voetbalprogramma. De rivaliteit tussen de twee Romeinse clubs is nog sterker dan die van Ajax en Feyenoord. Liselotte, onze local in Rome, zoekt uit hoe dat zit.

Bijna een jaar geleden speelde Francesco Totti zijn laatste wedstrijd voor AS Roma. Al vanaf zijn twaalfde droeg hij het geel-rode tenue van de Romeinse club. Een unicum in de voetbalwereld. Het hele stadion was dan ook in tranen bij zijn afscheid. Zelfs de supporters van aartsrivaal Lazio maakten een spandoek ‘Nemici di una vita salutano Francesco Totti’ (Vijanden voor het leven groeten Francesco Totti). Eveneens een unicum.

Rivaliteit
De rivaliteit tussen AS Roma en Lazio kun je vergelijken met die tussen Ajax en Feyenoord. Maar waar de Kuyp en de Arena zo’n tachtig kilometer van elkaar vandaan liggen, delen de Romeinen één stadion en leven de supporters samen in één stad. Het ligt hier dus een stuk gevoeliger. Het is een gevecht om wie als ‘beste club’ de stad vertegenwoordigt.

Klassenverschil
Van oudsher zijn de laziali afkomstig uit de aristocratische klasse en de giallorossi (‘geel-roden’ van AS Roma) uit lagere kringen. De strijd ontstond met de fusie van diverse Romeinse voetbalclubs in 1927. De fascistische politicus Italo Foschi wilde in Rome een sterk eerste elftal creëren, dat kon opboksen tegen de grote namen uit het noorden. De geboorte van AS Roma in de volkswijk Testaccio was een feit, maar één grote club ontbrak. De rijke laziali wilden niet fuseren met de plebs en bleven zelfstandig. Hiermee gaf Lazio het startsein tot haat en nijd tussen de twee (aldus de giallorossi). Het gaat vandaag niet zo zeer alleen om het spel, maar ook om verschil in klassen en politieke kleur.

Neutraal blijven is lastig
Dit weekend staat er weer een derby tussen de twee op het programma. Ik wil weten hoe de fans van AS Roma zich voelen en stap op een avond opgetogen hun supportershonk in Testaccio binnen. Het enthousiaste gevoel is wederzijds: twee getatoeëerde kleerkasten bieden me meteen een biertje aan. Het wordt lastig neutraal te blijven zo.

Grappen uithalen
‘Of we weleens grappen uithalen met de laziali? Ik kan er een boek over schrijven. Een vriend van mij is Lazio-supporter. Ik heb eens zijn motor een geel-rode make-over gegeven, inclusief strik’, brult voorzitter Maurizio. ‘Overigens kun je dit soort grappen net zo hard terug verwachten.’ Ooit organiseerden de fans van de tegenpartij de ‘begrafenis van AS Roma’, nadat Lazio hen had verslagen in de bekerfinale. Een rouwstoet trok door de stad tot aan het stadion, compleet met een lijkwagen, doodskist, rouwkaarten en supporters verkleed als geestelijken.’

We slapen niet
Hoe stoer de fans zich ook voordoen  ̶  eentje loopt zelfs in een strak shirt met de tekst ‘Liever een jaar in de bak, dan één avond Lazio-supporter’  ̶  voor de wedstrijd tegen de stadsgenoot zijn ze stuk voor stuk stiknerveus. ‘We slapen niet, zijn continu bezig met van alles: spandoeken maken, grappen bedenken, et cetera.’ Al mag er de laatste tijd nog maar weinig, jammert een andere fan. De controle op de supporters is groot.

Uit de hand lopen
Heel merkwaardig is dat niet. Het kan namelijk nogal eens uit de hand lopen tussen de twee. Zo hadden de laziali vorig jaar poppen in een AS Roma-tenue aan een brug opgeknoopt, met de waarschuwing: ‘Jullie kunnen beter met de lichten aan slapen’.
Een kleine groep ultras van Lazio (zeer fanatieke supporters) toont bovendien keer op keer racistisch gedrag, waarbij ze de giallorossi bestempelen ze als joods. Twintig jaar terug hingen zij tijdens een derby een spandoek op met de tekst: ‘Auswitsch is jullie stad en de ovens jullie huizen’ en onlangs was Anne Frank op posters te zien met een AS Roma-shirt aan. Die laatste actie kostte de club 50.000 euro.

Geen schatjes
‘Maar de supporters van AS Roma zijn ook geen schatjes’, merkt een van de kleerkasten op. Maurizo gruwelt nog altijd van de gebeurtenis rondom Vincenzo Paparelli. ‘Bijna veertig jaar geleden kwam de Lazio-supporter door een vuurpijl om het leven, afgeschoten door een 18-jarige AS Roma-fan.’ Telkens als het voetbalgeweld weer oplaait in Italië, valt de naam van de 33-jarige Lazio-fan die rustig een broodje at in het stadion en enkele tellen later vocht tegen de dood.

Fanatisme
En hoe staat het dan met het fanatisme van de mannen in het honk? Maurizio: ‘Wij kijken voetbal voor ons plezier, niet om oorlog te voeren. Er zijn ook fans die geen boodschappen doen bij laziali. Maar, kom op, dat zegt meer over je intelligentie dan over hart voor de club.’ Tegen sluitingstijd, en heel wat biertjes en zure wijn later, wil ik niets liever dan ook bij deze harde kern horen. Tuurlijk mogen jullie die geel-rode stickers op mijn fiets plakken. Geen probleem!

Voetbalkoorts
Twee dagen later ben ik van mijn Romeinse voetbalkoorts genezen: mijn voorwiel ligt dubbelgevouwen tegen de lantaarnpaal. De derby dit weekend sla ik even over. Ik kijk wel naar PSV-AJAX. Op veilige afstand.

Liselotte van Leest
Een deel van onze redactie is verplaatst naar Rome. En met dat deel bedoel ik mezelf. Ik ben de gelukkige die volop mag meedraaien in het Italiaanse leven. Wat ik daar allemaal tegenkom, lees je hier. Vandaag: een stukje Romeinse geschiedenis dat ook vandaag de dag nog actueel is.