Zondagse ontdekkingen in Santa Severina in Calabrië

Feestelijk zijn ze altijd, de zondagen in Italië. Het wekelijkse moment dat het hele land er stijlvol aangekleed met familie en vrienden op uittrekt naar de mooiste picknicks of de beste stranden. Jos van den Bergh deelt zijn tips over die zondagen. Dit keer over Santa Severina, een onontdekt stukje Italië in de regio Calabrië.

In heel Italië contrasteert de zondag altijd al op warme wijze met de rest van de week, maar in Calabrië, de teen van de Laars is het verschil tussen deze vrije dag en de arbeidzame week nog net iets groter. Zondag is daar de dag van de familiaire samenhorigheid en dat zie je direct aan de royale lunches langs goedgevulde tafels. Hele middagen eten de Calabresi met elkaar, terwijl ze ondertussen een waar schouwspel van tradities en gebaren opvoeren. Na het tafelen is het meestal zo laat dat de klok in de plaatselijke campanile al weer luidt voor de avondmis. Het platteland van Calabrië is puur en als bezoeker kun je geen authentiekere ervaring gadeslaan dan daar in die meest zuidelijke provincie.

Drie C’s

Ze hebben geluk daar in het bergachtige gebied tussen de Mar Tirreno en de Ionische Zee, want het is er van vroeg in maart tot eind november vaak heerlijk toeven. Vanwege het zachte klimaat kunnen de talrijke maaltijden dikwijls buiten geserveerd worden. Langs de kust wordt het eigenlijk nooit koud, maar sommige bergdorpen hebben wel degelijk een koude periode. In het Sila-gebergte bijvoorbeeld. Een Alpen-achtig berggebied dat zich globaal uitstrekt tussen de drie C’s van Cosenza in het westen, Catanzaro in het zuiden en Crotone in het oosten, kun je zelfs ’s winters een paar maanden skiën.

Zomerse zondagavond

Het was op weg vanuit de oostelijke havenstad Crotone (niet direct een aanrader) naar dat Sila-gebergte als ik op een zomerse zondagavond uitkom in de oude borgo van Santa Severina. Een dorpje met bijna 2.300 inwoners dat bovenop één van de uitlopers van het Sila-gebergte geplakt ligt. Het toeval wil dat het kleine en inmiddels sterk vergrijsde oord ook nog de geboorteplaats van Paus Zacharias blijkt te zijn, de laatste Griekse paus die het Vaticaan regeerde van 741 tot 752.

In Santa Severina

Santa Severina is wat men zegt nou echt een stukje onontdekt Italië. Je komt er ook in het hoogseizoen geen toeristen tegen. Daarvoor ligt het te ver van de doorgaande routes van Napels naar Sicilië en ook de luchthaven van Lamezia Terme ligt op zeker twee uur rijden. Santa Severina is echter beslist een bezoek waard want het ligt op de top van een plateau een ook nog eens prachtig gesitueerd rond de indrukwekkende burcht van Roberto de Guiscardo. Ook heeft het stadje de status van borghi più belli d’Italia, het nationale prestigelabel van de meest pittoreske dorpskernen waaraan je kunt zien dat het een bijzonder plekje is. Naast het robuuste kasteel bevindt zich een plein met wat barretjes en de plaatselijke kerk. Een kerk die ondanks de nog geen 2300 zielen van de borgo officieel door het leven gaat als Cattedrale Santa Anastasia en beschikt over een byzantijnse doopkapel. Op religieus gebied zet het dorp dus fors in.

Op het plein

Met name in de avond is het heerlijk toeven op de Piazza Campo, het belangrijkste plein van Santa Severina. Tijdens de passagiata loopt heel het dorp uit naar deze centrale plaats en bij de bloementuinen richting de burcht is het ook nog eens prachtig de verte in kijken. Buitenlanders zijn er niet en als je de Italiaanse taal machtig bent ontstaan er direct de leukste gesprekken waarom je helemaal vanuit Nederland de moeite hebt genomen om naar Santa Severina te komen. Waardevolle ervaringen. Eenmaal op het plein valt ook de bijzondere ligging van deze historische borgo met zijn plompe kasteel op. De ligging is vanouds strategisch, daar zal het plaatsje zijn rijke verleden aan te danken hebben, en in de verte rijzen enerzijds de bergtoppen van de Sila Grande op, kun je tientallen kilometers over het platteland van Calabrië turen, anderzijds kijk je over de afvlakkende graanlanderijen naar de Ionische zee. Het voordeel van de hoge ligging van Santa Severina beperkt zich overigens niet alleen tot het uitzicht, de hoogte brengt in de hete zomers ook een beetje koelte met zich mee, vooral in de avond als de zon langzaam achter de Sila-bergen zakt.

Oostkant is authentiek
Calabrië is als regio nog relatief onontdekt, maar langs de westkust bij Tropea ontwikkelt het toerisme zich wel steeds meer. Aan de oostkant in de provincie Crotone is dat een totaal ander verhaal. Op een paar kleine badplaatsen na is hier rond Santa Severina nauwelijks toerisme en blijft de beleving daarom ongelofelijk authentiek. Met mijn Nederlandse kentekenplaten moet ik regelmatig uitleggen waar ik vandaan kom, maar ondanks dat is de amicale ontvangst door de lokale bevolking tijdens mijn bezoek een groot cadeau.

Het pure Calabrië
Mocht je het pure Calabrië willen beleven, reis dan beslist ook een keer naar deze Zuid-Italiaanse uithoek, neem vanuit de provinciehoofdstad Crotone de doorgaande route naar Cosenza en sla een kilometer of twintig na Crotone linksaf omhoog naar Santa Severina. Vanuit het dal verraden de charmante campanile van de Santa Anastasia en de stenen spierballen van de middeleeuwse burcht direct dat die laatste 5 kilometers omhoog slingeren ook echt de moeite waard worden. Aan alle kanten heeft Santa Severina daarom haar predicaat als borgo più bello verdiend, maar door het ontbreken van filmende reizigers is zij in al haar puurheid misschien wel più bella che si può, mooier dan zij kán zijn.

BEKIJK OOK: