Wat als de Romeinen van nu wél efficiënt waren?
Liselotte woont in Rome en verbaast zich over de extreem nonchalante houding van de Italianen. ‘Wanneer heeft onverschilligheid het overgenomen van de eens zo efficiënte Romeinen?’
Op een verkeersplein midden in Rome staat een tweeduizend jaar oude piramide. Een grafmonument van een magistraat, die gefascineerd was door Egypte. Hij stelde dat zijn erfgenamen pas aanspraak konden maken op zijn nalatenschap, als zij binnen 330 dagen na zijn dood een Egyptische tombe voor hem bouwden. Zijn laatste wil werd getrouw volbracht. Vandaag prijkt zijn 36 meter hoge luxegraf nog altijd tussen scheurende scooters en ronkende bussen.
Een piramide? Onmogelijk
Ik vraag me af wat we nu zouden zien als de magistraat een jaar geleden het loodje had gelegd. Vermoedelijk staarden we naar een grote kale plek. Of wellicht een berg afval. Maar een piramide? Nee, onmogelijk. Alle moderne middelen ten spijt, in Rome komt de laatste tijd maar weinig van de grond.
De loodgieter
Mijn loodgieter, bijvoorbeeld, had maanden en tig bezoekjes nodig, om uit te vogelen welke tang hij moest hebben om het doortreksyteem van de wc te fiksen. Toen het toilet eenmaal weer doortrok, bleef ik nog dagen een emmer gebruiken. Ik wist gewoon niet meer beter.
Nonchalante houding
Soms heeft die nonchalante houding ook wel iets lachwekkends. Neem nu de buschauffeur die onlangs de stadsbus mee naar huis nam, omdat hij geen zin had om naar het depot te rijden. Hoewel het een applaus verdient dat hij met dit lange voertuig een parkeerplek voor zijn deur wist te vinden, was de chauffeur (terecht) niet langer welkom bij de openbaar vervoerdienst.
Mentaliteit
Vaker is die gemakzucht echter gewoon irritant. Wanneer een auto midden op straat staat geparkeerd en het hele verkeer ophoudt, omdat de bestuurder ‘héél even’ koffie is gaan drinken. Of als iemand op het laatste moment zijn afspraken weer niet nakomt. Ik vind het lastig in te denken dat dit de nazaten zijn van een adequaat volk, dat ooit heerste over een enorm rijk. Waar is die mentaliteit gebleven? Wanneer heeft onverschilligheid het overgenomen van de eens zo efficiënte Romeinen?
Hiërarchisch systeem
De kern van het probleem zit ‘m wellicht in het feit dat efficiëntie en initiatief vandaag worden lamgelegd door een log hiërarchisch systeem. Het gebeurt me vaak genoeg dat ik een uur in de rij sta, omdat er maar één kassa open is en niemand van het van het personeel durft bij te springen (‘Niet mijn taak!’). Wat de baas niet heeft opgedragen, doe je ook niet. Dat wordt niet gewaardeerd. Daarom waagt niemand het om iets uit te voeren op eigen houtje – een chauffeur die de stadsbus mee naar huis neemt, daargelaten. Bovendien draait het in Italië niet om wat je kunt, maar wie je kent. Je netwerk is interessanter dan je talent. Niet gek, dat veel jonge, ambitieuze en getalenteerde Romeinen wegtrekken. Het draagt allemaal niet bepaald bij aan modernisering van het systeem.
Hipstertenten
‘Maar wat als Romeinen wél efficiënt waren? Dan was jij hier nooit komen wonen!’, stelt een Nederlandse vriend. Ik besef dat hij gelijk heeft. De stad zou totaal anders zou zijn. Haar identiteit zou zijn verdrongen door een stroom aan expats, die afkomen op een welvarende economie. De lelijke koffiebar waar je cappuccino voor een euro drinkt, zou veranderd zijn in een of andere hipstertent. Of erger: een Starbucks. Kleine bakkers en kaaswinkels hadden het afgelegd tegen grotere partijen en huiswijn van de tap zou in plaats van een paar euro de liter tien keer zo duur zijn. En juist dat maakt Rome uniek: overal hoor je nog het lokale dialect en eet je gerechten uit de regio. Als een van de weinige Europese hoofdsteden heeft Rome haar eigen volkse karakter weten te behouden.
Kleine geruststelling
Die unieke identiteit is natuurlijk geweldig, maar tegen welke prijs? De stad is in crisis; er moeten dingen veranderen. Ik bekijk het proces met argusogen. Maar met een kleine geruststelling in mijn achterhoofd: de Eeuwige Stad krabbelde vaker op na een crisis en wist haar grootste aantrekkingskracht, haar ultieme schoonheid, altijd te behouden.
LEES OOK:
Liselotte van Leest
Een deel van onze redactie is verplaatst naar Rome. En met dat deel bedoel ik mezelf. Ik ben de gelukkige die volop mag meedraaien in het Italiaanse leven. Wat ik daar allemaal tegenkom, lees je hier.
- Author: Redactie
- Posted: juni 25, 2019